به گزارش آی‌زندگی، بارزترین مشکل اثبات شده در مورد اعتیاد به اینترنت، مداخله در زمان است که باعث ایجاد تداخل در زندگی اجتماعی از جمله عملکرد تحصیلی، حرفه‌ای و کارهای روزمره می‌شود. به گفته دکتر کیت دبلیو بورد: «فرد وقتی معتاد می‌شود که وضعیت روانی او مانند حالات روانی و عاطفی و همچنین تعامل تحصیلی، شغلی و اجتماعی در اثر استفاده بیش از حد از [اینترنت] مختل شود.» در برخی موارد، این رفتار با عنوان استفاده بیش از حد و دردسرساز از رایانه، استفاده اجباری و سواستفاده از اینترنت، استفاده مضر و وابستگی به آن نیز شناخته می‌شود.
علائم جسمی
اعتیاد به اینترنت چه از نظر جسمی و چه از نظر عاطفی روی فرد آثار مخربی برجای می‌گذارد. ضعف سیستم ایمنی به دلیل کمبود خواب وعدم تحرک و دوری از ورزش، فشار چشم و پشت و گردن، بدن درد، نشانگان تونل کارپال(نشانگان مجرای مچ دست)، مشکلات بینایی و افزایش یا کاهش وزن فقط برخی از مشکلات جسمی است که ممکن است در نتیجه اعتیاد به اینترنت سبب آزار فرد بشود. همچنین باعث به وجود آمدن تاثیرات عاطفی مانند افسردگی، ناهنجاری، اضطراب، انزوای اجتماعی، پرخاشگری و نوسانات روانی می‌شود.
با ترک اینترنت ممکن است علائمی مانند اضطراب، افسردگی، عصبانیت و اضطراب به وجود بیاید و شاید علائم روانی به مشکلات جسمی مانند افزایش ضربان قلب، تیک و تنش در شانه‌ها و تنگی نفس تبدیل شوند.
اختلالات شخصی
این گروه از اختلالات به مشکلات فردی از جمله درونگرایی، مشکلات اجتماعی و مهارت‌های ارتباطی چهره به چهره مربوط می‌شوند. روابط اینترنتی برای این گروه از افراد که ازتماس واقعی با دیگران دچار نگرانی شده و گریزان هستند، جایگزین مناسبی خواهد بود.
حمایت اجتماعی
افرادی که بدون ارتباط و پشتیبانی اجتماعی کافی هستند، در معرض خطر بیشتری برای اعتیاد به اینترنت قرار دارند. آنها برای کاهش تنهایی خود به روابط و پشتیبانی مجازی متوسل می‌شوند. در حقیقت، این گروه از کاربران بیشتر به اتاق‌های گفت‌وگو، بازی‌های تعاملی،پیام‌رسانی یا رسانه‌های اجتماعی اعتیاد پیدا می‌کنند.
عوامل روان‌شناسی
برخی از افراد با مشکلات روانی زمینه‌ای مانند افسردگی و اضطراب ناشی از احساسات ناخوشایند و مشکلات روانی خود به سمت رفتارهای اجباری کشیده می‌شوندواین اعتیاد را جایگزین اعتیاد به مواد می‌کنند. شایع ترین بیماری مشترک در ارتباط با اینترنت، افسردگی واختلال بیش فعالی ناشی ازکمبود توجه است. معتادان اینترنت به برخی از ویژگی‌های استفاده ازآن مانند ناشناس بودن، دسترسی آسان و ماهیت تعاملی اینترنت معتاد می‌شوند.
سطح تحصیلات والدین، سن شروع به استفاده از اینترنت و فراوانی شبکه‌های اجتماعی و سایت‌های بازی بین نوجوانان با استفاده بیش از حد اینترنت، همراه است برخی از مطالعات تجربی نشان می‌دهد که درگیری بین والدین و فرزندان، به طور قابل توجهی با اعتیاد اینترنتی ارتباط دارد. عوامل محافظتی مانند ارتباط با کیفیت والدین و فرزندان و رشد مثبت جوانان، خطر ابتلا به بیش فعالی عدم توجه را کاهش می‌دهد که یکی از عوامل اعتیاد به اینترنت است.
مشکلات ناشی از استفاده بیش از حد از اینترنت به توجه جدی جامعه سلامت روان و روان‌پزشکی نیاز دارد. متخصصان درمان اعتیاد به اینترنت برای ارائه درمان مناسب باید ابتدا نوع اعتیاد را تشخیص بدهند که آیا یک نوع اختلال وسواس فکری است یا اختلال کنترل اجباری. اعتیاد به اینترنت همچنین در ۳ گروه طبقه‌بندی می‌شود: اجبار در استفاده از اینترنت، استفاده افراطی و وابستگی به آن.
انواع اعتیاد به اینترنت
اعتیادبه اینترنت عموما به استفاده مشکل ساز و اجباری از اینترنت گفته می‌شود، نوعی آسیب شناسی رفتاری که ادامه این حرکت باعث ایجاد اختلال قابل توجهی در زمینه‌های مختلف زندگی و عملکرد فرد می‌شود. اعتیاد به اینترنت یک اصطلاح گسترده است که طیف وسیعی از رفتارها و مشکلات کنترل اجباری مانند اینترنت، رایانه شخصی و فناوری تلفن همراه را شامل می‌شود. در حالی که هنوز هیچ معیار رسمی برای تشخیص اعتیاد به اینترنت وجود ندارد، محققان ۵ نوع خاص از انواع اعتیادهای رایانه‌ای و اینترنتی را شناسایی کرده اند.
۱. اعتیاد به کانال‌های جنسی: اعتیاد به سایبرسکس یکی ازانواع اعتیاد اینترنتی است که اتاق‌های گفت‌وگوی آنلاین جنسی خصوصا برای بزرگسالان و کانال‌های جنسی را دربرمی‌گیرد. درگیری فکری با هر یک از این خدمات می‌تواند در توانایی شخص در برقراری روابط جنسی درست، ازدواج و صمیمت در دنیای واقعی مشکل ایجاد کند. گزینه‌های درمانی برای افراد معتاد به سایبرسکس معمولا به صورت مداخله، بستری شدن طولانی‌مدت یا درمان سرپایی است.
۲. اجبار اینترنتی: اجبار اینترنتی به فعالیت‌های تعاملی آنلاین گفته می‌شود که می‌تواند بسیار مضر باشد، مانند قمار، خرید و فروش سهام، حراج‌های آنلاین و اعتیاد به خرید اینترنتی. این عادات می‌تواند تاثیر مخربی بر ثبات مالی فرد داشته باشد و شغل شخص را به خطر بیندازد. خرج کردن یا از دست دادن مبالغ زیاد می‌تواند به زندگی شخص و روابط او استرس زیادی وارد کند. دسترسی سریع و آسان به کازینوها و فروشگاه‌های آنلاین، افراد مستعد را به تور می‌اندازد.
۳. اعتیاد به روابط مجازی: افراد معتاد به فضای مجازی عمیقا درگیر روابط مجازی می‌شوند و اغلب خانواده و دوستان را فراموش می‌کنند. معمولا روابط آنلاین از طریق اتاق گفت‌وگو(چت روم)یا سایت‌های مختلف شبکه‌های اجتماعی شکل می‌گیرد اما می‌تواند در تمام سایت‌هایی که گفت‌وگوی آنلاین برقرار است، دیده شود. این افراد غالبا هویت و ظاهر واقعی خود را پنهان می‌کنند که اصطلاحا به آن گربه ماهی(هویت جعلی) گفته می‌شود. پس از تحلیل زندگی اجتماعی و شخصیتی آنلاین، شخص با مهارت‌های محدود اجتماعی و انتظارات غیرواقعی روبرو می‌شود. بسیاری از اوقات، این اتفاق باعث می‌شود که فرد در برقراری ارتباط در دنیای واقعی دچار مشکل بشود و به همین ترتیب، بیشتر و بیشتر به روابط مجازی وابسته شود. معمولا برای درمان این اعتیاد واطمینان از تغییر رفتارهای ماندگار، مشاوره یا درمان دارویی لازم است.
۴. جستجوی اطلاعات: اینترنت اطلاعات و دانش زیادی را در اختیار کاربران قرار می‌دهد. آسان بودن دسترسی به اطلاعات به نوعی اعتیاد غیرقابل کنترل تبدیل شده است. در برخی موارد جستجوی اطلاعات باعث به وجود آمدن گرایشات وسواس اجباری می‌شود. به طور معمول جستجوی اجباری اطلاعات نیز می‌تواند بهره‌وری شغلی را کاهش داده یا موجب ازدست دادن شغل بشود. با توجه به شدت اعتیاد، گزینه‌های درمانی می‌توانند بین روش‌های مختلف درمانی مانند تغییر رفتار اجباری تا گسترش روش‌های مقابله‌ای متغیر باشند.
۵. اعتیاد به بازی: اعتیاد به رایانه، که گاهی اعتیاد به بازی رایانه‌ای نیز نامیده می‌شود شامل فعالیت‌های آنلاین و آفلاین است که از طریق رایانه انجام می‌شود. از زمانیکه استفاده از رایانه رواج یافت بازی‌هایی مانند تتریس و ماین سوییپر روی رایانه برنامه‌ریزی شد. محققان خیلی سریع متوجه شدند که بازی‌های رایانه‌ای به یک مشکل جدی تبدیل شده است. کارمندان زمان زیادی را پشت میز کارشان به بازی‌های رایانه‌ای اختصاص می‌دهند که باعث کاهش بازدهی قابل ملاحظه‌ای می‌شود. علاوه بر این بازی‌های کلاسیک، امروزه هزاران نوع بازی موجود است. اعتیاد به بازی رایانه‌ای از قدیمی ترین انواع اعتیاد به نرم‌افزار است که همچنان مضر است.
چگونگی شناخت علائم و نشانه‌های اعتیاد به اینترنت
در سال ۱۹۹۸ میلادی، دکتر کیم برلی یانگ «تست اعتیاد به اینترنت» را ارائه داد. این پرسشنامه دارای ۲۰ سوال است که شامل عبارت‌هایی از قبیل:
اغلب متوجه می‌شوید بیشتر از زمانی که برای خودتان مقرر کرده‌اید، از اینترنت استفاده می‌کنید؟
غالبا چند بار در روز اطرافیان به خاطر استفاده زیاد از اینترنت به شما تذکر می‌دهند؟
پیش‌بینی می‌کنید که هر چندوقت یکبار به استفاده از اینترنت تمایل دارید.
شما می‌توانید با یکی از این ۵ گزینه به سوال‌های فوق پاسخ دهید: اصلا،به ندرت، گاه و بیگاه، غالبا و همیشه. هر پاسخ عددی دارد که به آن اختصاص داده شده است. در پایان آزمون، تمام مقادیر پاسخ به هم اضافه می‌شوند و ازونمره به دست آمده برای تعیین وجود یا شدت اعتیاد به اینترنت استفاده می‌شود.
سایر تست‌های اعتیاد به اینترنت نیز محبوبیت زیادی کسب کرده‌اند مثلا در سال ۲۰۰۵ میلادی، دکتر کیت دبلیو مقاله‌ای را منتشر کرد که در آن ۸ ویژگی را برای توصیف اختلال در استفاده از اینترنت عنوان کرده است. اگر ۵ مورد یا بیشتر از این صفات را در خود پیدا می‌کنید، به اینترنت اعتیاد دارید:
۱. آیا مدام مشغول استفاده از اینترنت هستید؟
۲. آیا با افزایش زمان استفاده از اینترنت احساس رضایتمندی می‌کنید؟
۳. آیا تلاش شما برای کنترل، قطع یا متوقف کردن استفاده از اینترنت ناکام مانده است؟
۴. بیشتر از حد انتظارتان سرگرم اینترنت هستید؟
۵. آیا زمانی که سعی دارید استفاده از اینترنت را کنار بگذارید احساس بی‌قراری، افسردگی، بی‌حوصلگی و تحریک‌پذیری می‌کنید؟
۶. به خاطر استفاده از اینترنت، آیا در معرض خطر از دست دادن روابط مهم، شغل، تحصیل و یا فرصت‌های شغلی هستید؟
۷. برای پنهان کردن میزان درگیری با اینترنت در قبال اعضای خانواده، پزشک یا سایرین به دروغ متوسل می‌شوید؟
۸. برای فرار از مشکلات یارها شدن از احساس بی‌قراری، از اینترنت استفاده می‌کنید (مانند احساس ناتوانی، گناه، اضطراب، افسردگی).
اعتیاد به اینترنت و بیماری روان
یک مطالعه تحقیقاتی در سال ۲۰۱۶ میلادی نشان می‌دهد افرادی که با استفاده از تست اعتیاد دکتر جوان، معتاد به اینترنت تشخیص داده شدند، در مواجهه با فعالیت‌های روزمره خود نسبت به سایرین مشکلات بیشتری داشتند. این مشکلات دربرگیرنده زندگی خانوادگی، وظایف کاری، مدرسه و توانایی آنها برای معاشرت در دنیای واقعی بودو همین طور افراد مبتلا به این نوع اعتیاد به میزان قابل توجهی افسردگی و علائم اضطرابی را از خود بروز می‌دادند.
بحث اصلی برسر این موضوع است که آیا رایانه، تلفن همراه یا اینترنت آنلاین علت یا پیامد چنین مشکلات بهداشت روان است یا نه؟علائم بیش فعالی عدم توجه مانند مشکلات دربرنامه‌ریزی، مدیریت ضعیف زمان و رسیدن به سطح بالایتحریک‌پذیری نیز بین معتادان به اینترنت شایع است. علاوه بر این، افراد مبتلا، به احتمال زیاد به طور همزمان دچار چند اختلال هستند که نیاز به مراقبت و معالجه ویژه دارند.
۳ مرحله در درمان سی بی‌تی-ال‌ای
۱. اصلاح رفتاری برای کنترل استفاده از اینترنت: هم رفتار رایانه‌ای و هم رفتار غیر رایانه‌ای را بررسی کنید و زمان استفاده اینترنت افراد وابسته به فضای مجازی را به صورت آنلاین و آفلاین مدیریت کنید.
۲. تجدید ساختار شناختی برای به چالش کشیدن و اصلاح تحریفات شناختی: منطقی که استفاده بیش از حد از اینترنت را توجیه می‌کند، شناسایی و به چالش بکشید و اصلاح کنید.
۳. درمان کاهش آسیب مشکلات وابستگی: تمام عوامل بیمارگونه مربوط به اعتیاد اینترنتی، موانع بهبودی پایدار و جلوگیری از عود بیماری را برطرف کنید.
ال‌ای ممکن است با بی‌خوابی همراه باشد، بنابراین درمان اختلال مرتبط ممکن است به درمان اصلی کمک کند.
هنگامی که معتادان با داروهای ضد افسردگی خاصی تحت درمان قرار گرفتند، ۶۵درصد زمان استفاده از اینترنت کاهش یافت و همچنین تمایل به استفاده مجدد از اینترنت پایین آمد.
نمونه‌ای از داوری ضد افسردگی که در درمان موفق بوده است، مهار کننده‌های بازجذب مجدد سروتونین ازجمله اس سیتالوپرام بوده است.
درمان اعتیاد به اینترنت
برای اعتیاد به اینترنت هیچ درمان خاصی وجود ندارد. با توجه به شدت اعتیاد و رفتارهای شخصی فرد مبتلا، انواع مختلفی از درمان‌ها اثرگذار خواهد بود. اگر شخصی را می‌شناسید که به خاطر استفاده بیش از حد از اینترنت دچار مشکل شده، اولین قدم مداخله یا ابراز نگرانی از رفتارهای او است. به طور کلی معالجه در طول دوره درمان اعتیاد با هرگونه اختلال همگانی مانند اضطراب، افسردگی و یا اختلال وسواس فکری درگیر می‌شود. در بعضی موارد، ممکن است برای مدیریت علائم این نوع ازبیماری‌های روانی یا کنترل افکار مزاحم استفاده از اینترنت، در صورت موثرنبودن سایر روش‌های معالجه، دارو نیز به کارگرفته شود.
منبع: سلامت