به گزارش آی‌زندگی، لاکتوز قند ساده‌ای شامل دو مولکول به‌نام گلوکوز و گالاکتوز است و شیرینی چندانی ندارد. لاکتوز در شیر گاو، گوسفند، بز و دیگر پستانداران همچنین شیر مادر وجود دارد. برای اینکه لاکتوز هضم و جذب شود، باید توسط آنزیمی به‌نام لاکتاز که از سلول‌های روده باریک ترشح می‌شود، به مولکول‌های تشکیل‌دهنده تجزیه شود. شیرخواران که به‌طور انحصاری طی ماه‌های نخست تولد از شیر مادر تغذیه می‌شوند، مقدار زیادی لاکتاز در سیستم گوارشی دارند. اما ترشح این آنزیم با افزایش سن به‌تدریج کم می شود و گاه مقدار آن برای هضم لاکتوز کافی نخواهد بود.
اگر لاکتوز توسط آنزیم لاکتاز تجزیه نشود، قابلیت جذب در روده باریک را ندارد. در نتیجه لاکتوز از مسیر گوارش به کولون می‌رسد که در آنجا توسط باکتری‌های روده تخمیر شده و نفخ و نیاز به آب ایجاد می‌شود. به‌ندرت ممکن است سطح لاکتاز در بدن فردی صفر باشد اما زمانی که میزان لاکتاز نسبت به لاکتوز بیشتر باشد، اختلال هضم اتفاق می‌افتد.
عدم‌تحمل لاکتوز با چه علائمی همراه است؟
زمانی که لاکتوز بدون اینکه هضم شود به کولون می‌رسد و تحت‌تاثیر باکتری‌های این بخش قرار می‌گیرد، اختلالات گوارشی نظیر تورم، درد، اسهال و در موارد شدید استفراغ ایجاد می‌شود. بروز چنین علائمی پس از خوردن شیر نشان‌دهنده ابتلا به عدم‌تحمل لاکتوز است که گاه با حساسیت به شیر اشتباه گرفته می‌شود و برای تشخیص دقیق نیاز به آزمایش‌های مخصوص است. آزمایش خون به‌تنهایی کفایت نمی‌کند و بهتر است تست تنفسی برای اندازه‌گیری هیدروژن نیز تجویز شود. لاکتوز هضم‌نشده تحت‌تاثیر باکتری‌های روده به گازهایی از جمله هیدروژن تغییر حالت می‌دهد. علائم گوارشی مشابه دیگر بیماری‌های گوارشی مانند سندرم روده تحریک‌پذیر، بیماری کرون، سلیاک و… است که لزوم تشخیص دقیق را می‌رساند.
عدم‌تحمل لاکتوز بهبود پیدا می کند؟
پس از تشخیص این مشکل، پزشک رژیم محدودکننده‌ای را برای مدت یک ماه تجویز می‌کند تا تمام خوراکی‌های حاوی لاکتوز حتی پنیر، غذاهای آماده و خمیرهای صنعتی حذف شود و علائم گوارشی بهبود پیدا کند. پس از یک ماه به‌تدریج این مواد غذایی در رژیم غذایی گنجانده می‌شود تا سطح تحمل افزایش پیدا کند و بیمار رژیم غذایی متعادل‌تری داشته باشد.
حذف کامل شیر و لبنیات به‌خاطر منابع سرشار لاکتوز توصیه نمی‌شود زیرا احتمال کمبود کلسیم و تحلیل استخوانی وجود دارد. از طرفی ثابت نشده که رژیم بدون لاکتوز بر فلور روده‌ای تاثیر مثبت می‌گذارد و از طرفی تغییر در تعداد و نوع این باکتری‌ها می‌تواند زمینه‌ساز بیماری‌هایی نظیر دیابت شود. چنین تغییری ممکن است در بعضی بیماران با اختلال شدید پروتئین‌های روده همراه باشد و منجر به بیماری التهابی مزمن روده شود. نکته جالب اینکه ماست و شیر حرارت‌دیده مانند مقداری که در کیک استفاده می‌شود، معمولا هضم بهتری دارند زیرا فرایند تخمیر را تا طی کرده که نقش کمبود لاکتاز را ایفا می‌کند.
منبع: سلامت