پارانوئید چیست و آیا این بیماری قابل درمان است؟

به گزارش آی‌زندگی؛ نازنین احمدی: بیماری پارانوئید نوعی اختلال شخصیتی بوده که در آن فرد بیمار دچار افکار عجیب و غریب شده و به همه افراد مشکوک است و نسبت به آنها سوء ظن دارد. افکار این اشخاص غیر واقعی بوده و هیچ علتی برای اثبات این افکار وجود ندارد اما فرد بیما معتقد است تمامی افکاراتش صحیح بوده و اطرافیان به او دروغ می گویند.

در بیشتر مواقع افرادی که دچار بیماری پارانوئید هستند، مشکل خود را نمی پذیرند و به هیچ عنوان راضی نمیشوند برای درمان به یک روان شناس یا روانپزشک مراجعه کنند. راه های درمانی متعددی برای این بیماری وجود دارد اما در ابتدا باید فرد بیمار با درمانگر در ارتباط باشد تا بتوان یک درمان مناسب را آغاز کرد. مرحله اول برای درمان بیماران پارانوئید متقاعد کردن آنها برای پذیرفتن اختلال روانی است. درمان هایی که درمانگر پیشنهاد می دهد شامل: درمان دارویی، روان درمانی و تمرینات ساده برای از بین بردن افکار منفی هستند. در ادامه تمامی درمان های موثر برای برطرف کردن پارانوئید را توضیح خواهیم داد.

بیماری پارانوئید چیست؟
همانطور که اشاره کردیم بیماری پارانوئید یک اختلال شخصیتی بوده که فرد بیمار دائما به دیگران بی اعتماد بوده و نسبت به آنها احساس سوء ظن دارد. این افراد از خود رفتار های عجیب و غریب نشان می دهند و به همه افراد مشکوک هستند. افراد پارانوئید معتقد هستند که همه مردم می خواهند به او آسیب بزند و حتی به پزشک درمانگر هم اعتماد ندارند.

این افراد اگر با کسی ارتباط برقرار کنند، احساس خوبی ندارند و حس می کنند تمامی حرفای آن شخص دروغ بوده و او را فریب می دهد. شخصی که از پارانوئید رنج می برد به هیچ عنوان بدی های گذشته را فراموش نخواهد کرد و مدام آنها را در ذهن خود مرور می کند. این افراد در کنترل خشم خود ناتوان هستند و به زودی عصبی می شوند. متقاعد کردن افراد پارانوئید برای اینکه دارای مشکل هستند، کار بسیار دشواری بوده و به همین دلیل درمان این افراد مشکل است.

علت دقیق بروز این اختلال شخصیتی مشخص نیست اما با توجه به احتمالات، منشا این بیماری می تواند عوامل ژنتیکی و روانشناختی باشد. در واقع می توان گفت اگر یکی از بستگان دچار مشکل اسکیزوفرنی باشد، نشان دهنده عوامل ژنتیکی است. پارانوئید می تواند ریشه از کودکی فرد داشته باشد و به دلیل یک ضربه روحی یا درد های شدید جسمانی و عاطفی این مشکل به وجود آمده باشد. بطور مثال اگر والدین بیش از اندازه به فرزند خود توجه کنند یا با خشم با او برخورد داشته باشند، در آینده این کودک ممکن است به مشکل پارانوئید دچار شود.

آیا پارانوئید قابل درمان است؟
درمان اختلالات شخصیتی کار آسانی نیست و بطور کامل نمی توان این بیماری ها را درمان کرد. بیماری پارانوئید هم از این دسته از اختلالات است و با درمان تنها می توان علائم این بیماری را کاهش داد تا بیمار بتواند با وجود افکاری که دارد بهتر، راحت تر و شادتر زندگی کند.

معمولا افراد پارانوئید از بیماری خود آگاهی ندارند و برای درمان به روانپزشک یا روانشناس مراجعه نمی کنند و برای درمان حتما باید متقاعد شوند دچار مشکل هستند، در غیر این صورت و مراجعه به پزشک با اصرار اطرافیان، کار را بدتر کرده و فرد بیمار به پزشک معالج هم مشکوک می شود و روند درمان دچار مشکل خواهد شد. پس پیش از شروع درمان ابتدا باید اعتماد سازی کرده و بیمار را به مشکل خود آگاه کنید. اگر بیمار را به اصرار به نزد پزشک ببرید نه تنها درمان نمی شود بلکه روند درمانی برعکس شده و همه چیز بدتر می شود. در صورت اعتماد سازی مراجعه بیمار با خواست خود به نزد درمانگر، پزشک از روش های زیر برای درمان استفاده می کند:

روان درمانی: در این روش درمانی، درمانگر با استفاده ا راهکار های مفید سعی در بهبود علائم این بیماری، اعتماد سازی، افزایش اعتماد به نفس، بهبود روابط اجتماعی، بهبود توانایی های ارتباطی و… دارد. از درمان های بسیار مفید در روان درمانی، CBT یا درمان شناختی رفتاری است؛ در این روش درمانگر سعی دارد رفتار و افکار بیمار را به او نشان دهد تا با شناخت رفتار و افکار خود، تغییراتی در خود ایجاد کند. طول درمان این بیماران بسته به شدت بیماری و همچنین کنار آمدن بیمار با مشکل خود، متفاوت است.

دارو درمانی: معمولا درمان دارویی برای بیماران پانارویید توصیه و انجام داده نمی شود؛ اما به ندرت ممکن است پزشک برای درمان دارو تجویز کند. بیمارانی که دچار علائم شدید این بیماری هستند و به افسردگی شدید مبتلا شده اند، باید از دارو برای درمان استفاده کنند. برای درمان از داروهای ضد افسردگی، ضد روان پریشی و ضد استرس و اضطراب استفاده می شود. قابل به ذکر است به هیچ عنوان خودسرانه درمان دارویی را شروع نکنید و ابتدا به یک روانپزشک مراجعه کرده و در صورت تجویز از دارو استفاده کنید. استفاده خودسرانه از این داروها عواقب جدی در پی خواهد داشت و ممکن است فرد بیمار به این داروها اعتیاد پیدا کند.

‌ ارائه تمرین های موثر برای درمان پارانوئید: برخی از راهکارها هستند که اگر در کنار روان درمانی و استفاده از دارو انجام شوند، افکار منفی را از بیمار دور می کنند و به مرور زمان می توانند بیماری خود را کنترل کنند. به بیماران پارانوئید توصیه می شود که خاطرات و افکار خود را بر روی یک کاغذ بنویسند و به آنها از یک تا ۱۰ نمره دهند؛ سوال ها و افکار منفی خود را مورد سوال قرار دهند و از خود بپرسند آیا این افکار درست است(؟). افراد پارانوئید بهتر است در رابطه با افکار خود با یک فرد مورد اعتماد صحبت کنند تا به کمک روان درمانی مشکل بتوان مشکل این بیماران را حل کرد. پزشک معالج به افراد پارانوئید توصیه می کند حداقل سه روز در هفته به انجام ورزش هایی مثل یوگا و ورزش های کششی بپردازند تا استرس و اضطراب از آنها دور شود. این افراد باید خواب کافی داشته باشند و غذای مناسب مصرف کنند و همچنین باید با فعالیت های ورزشی و هنری خود را سرگرم کنند تا کمتر به سراغ افکار منفی بروند و استرس و اضطراب آنها به حداقل برسد.

رویداد۲۴